Khi khán giả thay đổi thói quen

 Netflix đang đe dọa những rạp phim

 Năm 2022, Disney thu được 8,2 tỉ USD, nhưng bị âm tới 401 triệu USD ở kinh doanh nội dung. Năm 2023, hãng phim này đã có một sự ra mắt đáng thất vọng với “Ant-Man and the Wasp: Quantumania”, một bộ phim Marvel hiếm hoi có khả năng lỗ hàng chục triệu USD sau khi ra rạp. Tiếp theo, Disney tiếp tục nhận thất bại từ thể loại sở trường là phim hoạt hình như “Elemental” có doanh thu mở màn tệ nhất với 29,6 triệu USD và “Indiana Jones and the Dial of Destiny” chỉ thu 130 triệu USD toàn cầu sau 3 ngày công chiếu. Bộ phim “The Little Mermaid” phiên bản năm 2023 đã không thu về con số doanh thu như mong đợi, trong khi kinh phí mà Disney bỏ ra để sản xuất phim lên đến 250 triệu USD.

Một trong những lý do dẫn đến những thất bại này của Disney là sự lên ngôi của các nền tảng xem phim trực tuyến khiến khán giả không còn mặn mà ra rạp. Lúc trước, với “Avengers: Endgame”, khán giả có thể đến rạp để xem lại bộ phim được đầu tư hoành tráng nhiều lần. Nhưng giờ đây, khán giả có thể đợi vài tháng để một bộ phim được phát trực tuyến và thỏa mãn nhu cầu giải trí ngay tại nhà. Một nhà phân tích cổ phiếu cấp cao của Morningstar Research Services cho biết: "Tương lai của những rạp phim đang bị đe dọa khi mà những gã khổng lồ công nghệ mới vươn lên mạnh mẽ".

Trong khi đó, Netflix có thêm 1,75 triệu người đăng ký trong quý I.2023, nâng tổng số người đăng ký toàn cầu lên hơn 232 triệu, mức cao nhất từ trước tới nay và mang về 8,16 tỉ USD doanh thu và lợi nhuận đạt 1,3 tỉ USD. Netflix chính là sự đổi mới hình thức xem phim trên Internet. Không chỉ đơn thuần là tìm và chiếu phim, thứ khiến Netflix nổi lên như một công ty công nghệ đáng nể đó là việc họ biết cách thu thập vừa đủ dữ liệu người dùng để tối ưu hóa lợi ích đem lại. Các thuật toán thông minh làm từ trí tuệ nhân tạo giúp tự gợi ý những phim đáng xem theo sở thích, lịch sử phát hoặc đánh giá. Theo thống kê từ chính Netflix, 80% nội dung được xem trên website của họ đều được dẫn dắt từ mục gợi ý thông minh này. Có thể nói Netflix đang đứng trong hàng ngũ nắm giữ ngọn cờ tiên phong trong việc "chèo lái" tâm lý người dùng. Gần đây nhất, họ còn thiết kế nên tính năng cho phép người xem tự chọn chiều hướng kịch bản phim đang xem theo từng mốc cao trào, áp dụng cho sản phẩm "Black Mirror: Bandersnatch".

Lý do hấp dẫn thứ hai là phim trên Netflix có giá thành rất rẻ so với xem phim rạp. Tại hầu hết các nước châu Âu và Mỹ, giá thành dịch vụ cho việc mua vé xem phim tại rạp, chưa kể bỏng, nước và các dịch vụ khác, đắt hơn đáng kể so với nước ta. Trung bình một buổi xem phim 2 người có thể tốn tới 60 USD, tương đương 1,4 triệu đồng với vé hạng thường. Trong khi đó, người ta có thể xem phim thoải mái trên Netflixt mà chỉ cần bỏ ra tối đa 260.000 đồng/tháng. Và cuối cùng, Netflix có nhiều lựa chọn phim và tiện ích đi kèm. Người xem có thể thoải mái thưởng thức cả chục bộ phim liên tục cùng lúc (từ phim lẻ cho tới phim tập) mà không ai tính tiền thêm. Thậm chí, các thể loại bao gồm của Netflix còn chứa đựng cả TV Show và nhiều nhãn phim độc quyền sẽ không bao giờ xuất hiện ngoài rạp.

Vào quý II năm nay, Netflix thông báo quyết định hoãn thực hiện chính sách vô hiệu hóa tính năng chia sẻ mật khẩu để cải thiện trải nghiệm cho người dùng. Cùng với đó, Netflix cũng bắt đầu thử nghiệm các gói đăng ký xem có quảng cáo với mức giá rẻ hơn. Theo ước tính của công ty nghiên cứu thị trường Insider Intelligence, chính sách điều chỉnh giá các gói tiêu chuẩn và gói cao cấp sẽ giúp Netflix thu về 770 triệu USD doanh thu quảng cáo trong năm nay và con số này có thể sẽ vượt 1 tỉ USD vào năm sau.

Tuy nhiên, phim chiếu rạp sẽ không lâm vào cái "chết" thê thảm. Các nhà phân phối cũng sẽ phải tìm một mô hình phù hợp để cân bằng giữa lịch chiếu rạp và phát hành online. Bài toán là làm sao để luôn có những bộ phim khiến khán giả đại chúng cảm thấy đủ quan trọng để chi tiền và dành thời gian đi xem ở rạp. Một cách làm mới nổi lên gần đây đó là rút ngắn lịch chiếu rạp, sau đó đưa lên streaming, thậm chí không cần chiếu rạp. "Mọi phim đều cần được quảng bá, nhưng không phải phim nào cũng cần lịch chiếu rạp kéo dài nhiều tháng. Streaming và dịch vụ cho thuê phim vẫn luôn ở đó", Christie Marchese, giám đốc Công ty phân phối phim Kinema cho biết.

Trong chiến lược mới của mình, Disney cũng đã suy tính ít nhiều đến xu thế này. Sau một loạt thất bại của các phim dưới tay công ty con 21st Century Fox, hãng đã chuyển hướng cho các phim không bom tấn từ "phủ rộng" các rạp khắp nước Mỹ thành các suất chiếu tại rạp giới hạn trong vài tuần, trước khi đẩy chúng lên các nền tảng như Hulu hay Disney +, hoặc đẩy chúng lên streaming ngay mà không cần ra rạp. 

THÁI AN